رويكردهای جديد توسعه از جمله رويكرد توسعه اجتماعی، بر "مشارکت زنان" در جامعه به عنوان یکی از شاخصه‌ها و نشانه‌های رشد آن جامعه تاکید می کنند. صاحب‌نظران اجتماعی بر این باورند که دستیابی به توسعه پایدار، بدون حضور فعال زنان در تمامی عرصه‌ها اعم از خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی امکان پذیر نیست. یکی از ابزارهای افزایش مشارکت زنان در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی، "توانمندسازی" است.

تعاریف گوناگونی برای "توانمند‌سازی" زنان ارائه شده است؛ به طور مثال: توانمند‌سازی یعنی اینکه افراد به سطحی از توسعه فردی دست یابند که امکان انتخاب بر اساس خواسته‌های خود را داشته باشند (شادی طلب ، ۱۳۸۱:۵۴)؛ و یا اینکه، توانمند‌سازی زنان به این معنی است که کردار و گفتارشان حاکی از اعتماد به نفس و اطمینان خاطر باشد ، قادر به ارزیابی صحیح و شناخت واقعی خویشتن باشند، به استعدادهای خویش آگاه باشند، قدرت رویارویی با دشواری‌ها را داشته باشند و در رفع آنها بکوشند، اهداف خود را بشناسند با افزایش توانمندی خویش به اهداف مورد نظر دست یابند (فرخی ، ۱۳۷۶: ۷۶).
سازمان ملل متحد نیز در بحث توانمندسازی زنان به عواملی چون "حق تصمیم‌گیری"، "دسترسی به منابع و فرصت‌های برابر"، "توانایی برای تاثیر گذاشتن بر تغییرات اجتماعی، اقتصادی در سطح ملی و بین المللی" تاکید می‌کند.
برای توانمندسازی زنان بايد پنج مرحله را طی كرد؛ این پنج مرحله عبارتند از : ایجاد رفاه نسبی، دست‌رسی به منابع، آگاهی، مشاركت و کنترل . در مرحله رفاه، رفاه مادی زنان مانند تغذيه و درآمد بررسی
می‌شود. در این مرحله از توانمندسازی، رفع تبعيض بين زنان و مردان مد نظر قرار می‌گيرد. در مرحله دست‌رسی، زنان بايد به عوامل توليد مانند سرمایه و یا حتی آموزش‌های مهارت‌زا که استخدام و تولید را ممکن می‌سازد دسترسی داشته باشند. در مرحله آگاهی، زنان باید تشخیص دهند که مشکلات آن‌ها ناشی از کمبودهای شخصی‌شان نیست بلکه نشات گرفته از نقش‌های جنسیتی مربوط به فرهنگ‌ها است و به همین دلیل قابل تغییر است. آگاهی در اين مفهوم به معنی باور داشتن به برابری است. در مرحله مشاركت، زنان در تمام برنامه‌های مربوط به خود و اجتماع خود شركت می‌كنند و مشاركت آن‌ها بايد با شمار آن‌ها در جامعه متناسب باشد. کنترل به معنی توازن قدرت بين زنان و مردان است (موزر به نقل از لانگه،۱۳۷۲).

سازمان‌های غیر دولتی معمولا نقش زیادی در فعالیت‌هایی که منجر به توانمندسازی زنان می‌شود ایفا کرده اند. امروزه هزاران سازمان غیردولتی در کشورهای در حال توسعه و پیشرفته به موضوعات توانمندسازی در حوزه‌های گوناگونی چون آگاه‌سازی و آموزش، ایجاد شبکه‌های اجتماعی حمایتی و فرآهم آوردن بسترهای اشتغال‌زایی و غیره می‌پردازند. در این مقاله، به سه سازمان غیر دولتی فعال در حوزه توانمندسازی زنان در سه کشور ایران، ترکیه و مالزی اشاره می‌کنیم. فعالیت‌های این موسسات به صورت کلی و با هدف آشنایی با مدل‌ها و روش‌های اجرایی توانمندسازی، بررسی شده اند؛ در صورت تمایل خوانندگان پرتو، در مقالات بعدی به جزئیات بیشتر این فعالیت‌ها خواهیم پرداخت.

انجمن زنان کارآفرین ترکیه – کشور ترکیه

بنگاه خانه داران الکترونیکی - کشور مالزی

بنیاد امید مهر- تهران، ایران

منابع:
-شادی طلب ، ژاله (۱۳۸۱) ، توسعه و چالش های زنان ایران ، تهران : نشر قطره.
-فرخی ، طاهره (۱۳۷۶)، نقش زنان در توسعه پایدار ، تواناسازی زنان، ماهنامه تعاون ، دوره جدید ، ش ۷۴ ، ص ۷۶- ۷۹.
-لانگه ، سارا (۱۳۷۲) ، معیارهایی برای تواناسازی زنان ، نقش زنان در توسعه ، تهران : روشنگران ، ص ۱۸- ۳۲.
-موزر، کارولین (۱۳۷۲) ، برنامه ریزی برحسب جنسیت در جهان سوم، نقش زنان در توسعه ، تهران : روشنگران ، ۶۱-۱۲۳.
-کتابی ، محمود، و همکاران (۱۳۸۲)،توانمندسازی زنان برای مشارکت در توسعه ، پژوهش زنان،دوره ۱،شماره ۷،ص ۵-۳۰.

*منبع عکس:
http://mic.com/