شما یک کسب و کار را اداره میکنید و طبیعتا سوددهی و هویت شرکت دو دغدغۀ اصلی شما هستند. شما دغدغههای دیگری نیز دارید، از جمله دستیابی به بهرهوری، بهینهسازی، امنیت، رضایت کارکنان، افزایش کار گروهی، سازگاری با محیط زیست و غیره. اما آیا به اندازه کافی درباره طراحی محیط کارتان فکر میکنید؟ اگر پاسخ شما منفی است شاید بهتر باشد بیشتر فکر کنید. شاید باور نکنید که طراحی محیط کار شما میتواند از تمام دغدغههای نامبرده مهمتر باشد چرا که بر همه آنها تاثیر مستقیم و به سزایی میگذارد. در گرایشات نوین کسب و کار جهانی، روز به روز شرکتهای بیشتری از ایده طراحی فضای باز محیط کار استقبال میکنند، نقشۀ ساختمانی که بر فضای باز و وسیع تاکید دارد و استفاده از اتاقهای بسته و کوچک، مانند دفاتر شخصی را به حداقل میرساند.
آیا این که دیگر شرکتها از ایده طراحی فضای باز استقبال کردهاند به معنی آن است که شما هم باید همین کار را انجام دهید؟ برای پاسخ به این سوال، باید چند عامل، از جمله ماهیت کسب و کار شما مورد توجه قرار گیرد. طراحی باز محیط کار برای برخی شرکتها راحت است و برای برخی دیگر مشکل. بیشتر شرکتها در وسط این طیف قرار میگیرند، یعنی در کل پذیرای طراحی باز محیط کار هستند اما در موارد مشخصی خود را با نیازهای خاص بخشهای مختلف یا کارکردهای مختلف کسب و کار تطبیق میدهند.
کسب و کار شما در کجای این طیف قرار میگیرد؟ بهترین راه پاسخ دادن به این سوال، این است که جنبههای مختلف مدل کسب و کار خود را بررسی کنید و ببینید که هر یک چگونه میتواند تحت تاثیر مثبت یا منفی طراحی باز محیط کار قرار گیرند. جنبههای کلیدی که در این بررسی بهتر است در نظر گرفته شوند عبارتند از:
فرهنگ سازمانی شما
در پژوهشی که توسط Knoll Workplace Research انجام شده، رابطه بین طراحی محیط کار با رفتار و عملکرد کارکنان مورد بررسی قرار گرفته است؛ به طور خاص، تاثیر محیطهای کار باز و بسته بر رضایت شغلی بررسی شده است.یکی از نتایج این تحقیق آن است که کارکنانی که بیشترین اصرار را بر داشتن دفتر خصوصی داشتهاند، کسانی هستند که برای مدت زمان طولانی به این شیوه عادت کردهاند. این تحقیق نشان میدهد که این گروه از افراد فکر میکنند سودمندیشان در گرو داشتن یک دفتر خصوصی است در صورتیکه این ایده بیشتر در تصور میگنجد و نه در واقعیت. نکتهای که در این میان وجود دارد این است که سختی تغییر محیط کار از یک محیط بسته به باز میتواند در برابر مشکلاتی که دفاتر خصوصی به فرهنگ سازمانی تحمیل می کنند، بسیار ناچیز باشد.
چه اندازه همکاری نیاز است؟
تحقیق دیگری که آن نیز توسط Knoll صورت گرفته، به طور خاص رابطهی میان سبک کار و طراحی محیط کار را نشان میدهد. نتایج این بررسی این عقیده را ثابت کرده است که:” فضای باز اجازه میدهد تا همکاران با یکدیگر بهتر ارتباط برقرار کرده و راحتتر به تبادل اطلاعات بپردازند.” متقابلا، الگوهای کسب و کاری که به همکاریهای مداوم نیاز دارند (مثلا آنهایی که بر خلاقیت تکیه دارند) بهترین کاندیدا برای طراحی باز محیط کار هستند. برای مثال میتوان به شرکتهای طراحی گرافیک و آژانسهای تبلیغاتی اشاره کرد.
کسب و کار شما تا چه اندازه حساس و فکرمحور است
بنا بر دلایل بدیهی، خلوت کردن در محیط کار نه تنها در برخی از محیطهای کسب و کار پسندیده نیست، بلکه ممنوع است. کارمندان بخش منابع انسانی به راحتی در این شرایط میگنجدند چرا که آنان بیشتر مواقع مسئولیت حساس رسیدگی به مسائل و مشکلات کارمندان را دارند. اما در برخی شرکتهای مالی یا حقوقی، کارمندان با کارفرمایانی سر و کار دارند که محرمانه بودن صحبتهایشان باید محترم شمرده شود، مانند کارمندان و کارفرمایان در بخش مالی و در بخش منابع انسانی، بنابراین برای دستیابی به این امر، مناسبترین محل برای چنین کسب و کارهایی، محیط کار بسته خواهد بود. حرفههایی که نیاز به تمرکز حواس دارند نیز در محیطهای بسته بهتر عمل خواهند کرد.
شما اگر موارد بالا را در نظر بگیرید، احتمالا حرفهی خود را جایی در میان طیف خواهید یافت و اگر چنین است مطمئن باشید تنها نیستید. بسیاری از شرکتها مرتکب این اشتباه میشوند که شکلگیری ایده محیط باز و بسته را به شکل “همه و هیچ” درنظر میگیرند نه “در کنار همدیگر”. شرکتها به طور روزافزون به این واقعیت پی میبرند که میتوانند از هر دو محیط باز و بسته استفاده کنند. در گزارشی این مسئله عنوان شده است که شرکتهای “آی تی” فناوری اطلاعات چگونه از روشهای تلفیقی استفاده میکنند که هم شامل محیط باز میشود و هم محیط بسته، که کارکنان در صورت نیاز از هر دو استفاده کنند.
شما به عنوان کسی که کسب و کار خودش را دارد گزینههای زیادی دارید. بسیاری از شرکتها امروزه سوار قطار طراحی محیط باز کار شده اند. شما هم با در نظر گرفتن تاثیراتی که تغییرات بر کسب و کارتان خواهند گذاشت میتوانید عاقلانهترین تصمیم را بگیرید.