بسیاری ازاوقات زمانی که با فعالان اجتماعی یا محیط زیستی در مورد مشکلات پیرامون همچون مشکلات بهداشتی، مشکلات حقوقی، مشکلات محیط زیستی و حتی فقر و کمبود امکانات صحبت می کنیم وبه ارایه راه حل می رسیم معمولا یک راه حل است که خیلی مورد توجه قرار می گیرد و اکثریت قریب به اتفاق فعالان آن را بیان می کنند.
آن راه حل چیزی نیست جز آموزش. باید آموزش داد. ما آموزش خواهیم داد و تاکید برآموزش .
در این مطلب کوتاه به اینکه کدام آموزش موثر است و نتیجه اش انتقال دانش خواهد شد نمی پردازیم. فرض کنیم که آموزش واقعا آموزش است و موثر است. فرض کنیم که ازروش های به روز با شناسایی دقیق مخاطب و انتخاب مناسب ابزار آموزشی و روش آموزشی یک آموزش موثر انجام شده است. فرض کنیم که این آموزش به خوبی دانش را منتقل کرده و آموزش گیرنده صاحب یک مجموعه ی دانشی شده است. حتی در این حالت هم معلوم نیست که آموزش ما منجر به تغییر رفتار شود. و در نهایت مشکل مورد توجه را حل کند.
در مورد حوادث ترافیکی مطالعات زیادی در دنیا انجام شده است. صدها مداخله در جاهای مختلف دنیا انجام شده است. بسیاری از این مداخلات ارزیابی شده اند. طرفه آنکه مداخلاتی که تنها مبتنی برآموزش بوده اند از دسته مداخلاتی هستند که موثر نیستند. یعنی آموزش به تنهایی برای تغییر رفتار ترافیکی و کاهش حوادث ترافیکی کافی نیست.
در مثال حوادث ترافیکی توصیه می شود که از مداخلاتی استفاده شود که همزمان از چند رهیافت برای نیل یه نتیجه استفاده می کنند. به عبارت دیگر برای اینکه شاهد کاهش حوادث ترافیکی باشیم لازم است که علاوه برآموزش، مقررات را هم به شدت اعمال کنیم، درمعابر تغییرات محیطی و مهندسی انجام دهیم و در نهایت جامعه را برای کاهش حوادث و یا نتایج حوادث ترافیکی توانمند کنیم. به عبارت دیگر تنها با انجام یک مجموعه برنامه های همزمان است که می شود جامعه ی آموزش دیده شده را به مهارت هایی مجهز کرد که یک رفتار اجتماعی را تغییر دهند.
بدون شک آموزش سنگ زیرین بسیاری از مداخلات است و لی آموزش به تنهایی کافی نیست. مثال دیگر در مورد خشونت علیه زنان در چارچوب خانواده است. بله آموزش لازم است. آموزش اینکه زن و مرد هر دو بندگان خدا هستند و هیچکدام بر دیگری برتری ندارند. آموزش اینکه خشونت در خانواده روی رفتار های کودکان و شخصیت کودکان تاثیر دارد و این تاثیر مثبت هم نیست.
ولی در کنار این آموزش ها لازم است که قوانینی علیه خشونت علیه زنان هم تصویب و اجرا شود . به مراکزی نیاز داریم تا از قربانیان خشونت حمایت کنند. به آموزش هایی نیاز داریم که به زنان مهارت طراحی یک برنامه اورژانسی در مواقع بروز خشونت را یاد دهند وزنان این برنامه ها را تمرین کرده باشند یعنی مهارت داشته باشند تا چنین برنا مه ای را طراحی و اجرا کنند. یعنی که زن بداند در صورت اینکه شوهر ی دارد که داروی روانگرادان یا الکل مصرف کرده است به سلاح سرد یا گرم مجهز است و قبلا سابقه خشونت در خانواده و ضرب و شتم را داشته باشد و هر لحظه ممکن است که جان او و کودکش را تهدید کند چگونه خودش را ار مهلکه نجات دهد. با کدام وسیله به یک جای امن برود با چه شماره ای تماس بگیرد. به چه کسانی اطلاع دهد که یک موقعیت اورژانسی وجود دارد و قس علیهذا.
آموزش، به تنهایی، نسخه حل مشکلات اجتماعی نیست . لازم است به مداخلات محیطی ، توانمند سازی و اصلاح و اعمال مقررات و قوانین هم توجه کرد.
* این مقاله، از مجموعه مطالبی است که در سال‌های گذشته توسط دانش‌آموخته‌گان و دست‌اندرکاران مدرسه، در وبلاگ مدرسه کارآفرینی اجتماعی پرتو منتشر شده است.