در ارتباط با افرادی که دارای معلولیت‌های حرکتی هستند:
- به وسایل و تجهیزات توانبخشی آنها دست نزنید.
- قبل از این که کمک کنید، بپرسید. فکر نکنید فردی با معلولیت آشکار نیاز به کمک دارد. پیشنهاد ارایه کمک به صورت کلی مثلا گفتن این‌که «اگر چیزی لازم داشتید به من بگویید» به افراد دارای معلولیت اجازه می‌دهد در صورت لزوم و تمایل، بدون این که ناتوان انگاشته شوند، از شما کمک بگیرند.
- با توجه به احتمال درد، مشکلات تعادل یا استرس ناشی از سوانح احتمالی پیشین، نسبت به تماس بدنی حساس باشید.
- در موقعیت‌هایی که فرد دارای معلولیت توسط شخصی همراهی می‌شود، همیشه مستقیم با شخص دارای معلولیت گفتگو کنید، نه با همراه، مترجم یا همکار او.
- اگر راحت و طبیعی است، هنگام مکالمه، خود را در سطح چشم فرد دارای معلولیت قرار دهید. به جای زانو زدن، از صندلی استفاده کنید.
- معلولیت فرد را با هویت او برابر ندانید و نگاه «اول انسان» را در رفتار و گفتار خود در نظر بگیرید. مثلا به جای این که بگویید فرد معلول، بگویید فرد دارای معلولیت.
در ارتباط با افرادی که دارای معلولیت نابینایی یا کم‌بینایی هستند
- هنگام نزدیک شدن به شخص یا ورود به مکالمه، خود را معرفی کنید.
- وقتی می‌خواهید مکالمه یا اتاق را ترک کنید، ترک محل را اعلام کنید.
- هنگام راهنمایی، بازو یا شانه خود را به جای گرفتن بازوی فرد یا هل دادن فرد از پشت سر، در اختیار او قرار دهید.
- هنگام همراهی فرد به عنوان راهنمای بینا، محیط اطراف و موانع را توصیف کنید.
- وقتی موقعیت ایجاب می‌کند، خواندن اطلاعات را (با فرض این که به خط بریل ارایه نشده‌اند) پیشنهاد دهید، مثلا منوی یک رستوران.
- اگر فرد نابینا، سگ راهنما دارد، از نوازش و گفتگو با سگ بدون اجازه فرد، خودداری کنید.
در ارتباط با افرادی که دارای معلولیت ناشنوایی یا کم‌شنوایی هستند:
- قبل از شروع مکالمه، به نحو متناسبی توجه شخص را جلب کنید. مثلا به آرامی روی شانه یا بازوی او ضربه بزنید یا از اشاره دست استفاده کنید.
- اگر فردی از مترجم زبان اشاره استفاده می‌کند مستقیماً با شخص و نه با مترجم صحبت کنید. به او نگاه کنید و نه به مترجم، به ویژه وقتی که مترجم برای او صحبت می‌کند.
- رو به روی فرد باشید، با لحن معمول صحبت کنید و از فریاد زدن خودداری کنید زیرا این کار به ارتباط شما کمکی نمی‌کند.
- اگر فرد لب می خواند، از حالت های چهره و زبان بدن برای انتقال احساس پیام استفاده کنید ، عادی اما واضح صحبت کنید و غذا و دست ها را از دهان دور نگه دارید.
در ارتباط با افرادی که دارای معلولیت گفتاری هستند:
- اگر متوجه نمی‌شوید که شخص چه می‌گوید، از شخص بخواهید که حرف خود را تکرار کند و سپس آن را برای او بازگو کنید تا مطمئن شوید که متوجه شده‌اید.
- به جای شخص صحبت نکنید و سعی نکنید جملات او را تمام کنید.
- اگر در مکالمه مشکل دارید، ببینید آیا فرد می تواند پیام را بنویسد یا از دستگاهی مانند کامپیوتر یا تلفن همراه استفاده کند.
- از فردی که دارای اختلال گفتاری است اجتناب نکنیدچون فکر می کنید یکدیگر را در مکالمه نمی فهمید.
در ارتباط با افرادی که دارای معلولیت پنهان هستند
معلولیت‌های پنهان یا نامشهود، معلولیت‌هایی هستند که به سرعت برای دیگران آشکار نمی‌شوند. برای مثال اگر فردی مبتلا به معلولیت شناختی و یادگیری، اختلالات روانشناختی و یا اوتیسم باشد، در بسیاری مواقع نمی‌توان این نوع معلولیت‌ها را در نگاه اول متوجه شد. اگر در محیطی هستید که با افراد دارای معلولیت‌های پنهان تعامل دارید، برای بهبود کیفیت تعامل خود نکات زیر را در نظر بگیرید:
- برای مکالمه به مکان آرام‌تری بروید.
- از مخاطب خود بپرسید که چه چیزی باعث راحتی بیشتر او می‌شود و تا حد ممکن به نیازهای او احترام بگذارید.
- سرعت مکالمه را کمتر کنید و در صورت لزوم، منظور خود را با کلمات دیگری مجددا توضیح دهید.
- سعی کنید با نشان دادن صبر و درک متقابل، فشار شرایط را به حداقل برسانید.
- در شرایط بحرانی، اگر مهارت لازم برای حمایت از فرد را ندارید، ببینید آیا فردی وجود دارد که بتوانید با او تماس بگیرید تا از آن فرد حمایت کند.
- اگر نمی‌توانید تجربه افراد را درک کنید، سعی کنید احساس آنها را تأیید کنید.
- به حریم خصوصی افراد احترام بگذارید. اگر به مکالمه مربوط است، بپرسید که آیا ممکن است در مورد معلولیت آنها بیشتر بدانید تا بتوانید نیازها و شرایطشان را بهتر بفهمید.
- برخی افراد برای سامان‌دهی به افکار خود به زمان بیشتری نیاز دارند. صبور باشید و بگذارید خودشان سرعت مکالمه را تعیین کنند.
- اگر با کسی راه می‌روید، با سرعت او راه بروید.
- به شخص اجازه دهید براساس نیازش از شما کمک بخواهد.
- برخی شرایط می توانند در توانایی فرد برای فکر کردن، احساس کردن یا ارتباط با دیگران تداخل ایجاد کنند. اگر توان تغییر شرایط را ندارید با صبور بودن یا دادن زمان بیشتر، درک و احترام خود را نشان دهید.