کودکان دارای معلولیت به ندرت در پارک‌ها و فضاهای بازی شهری دیده می‌شوند، در مهدهای کودک نیز خبری از رفت‌وآمدشان میان سایر کودکان نیست، حالا چند سالی‌ست که حتی حضورشان در مدارس معمولی و همگانی نیز کمرنگ‌تر شده است. این کودکان سال به سال بیش از قبل در حال حذف شدن از فضاهای عمومی و شهری و کاهش کیفیت سطح زندگی خود در کشور هستند. شرایطی که عملا کودکان دارای معلولیت را به سمت قرار گرفتن در فضایی ایزوله شده سوق می‌دهد.
سازمان ملل متحد در یکم ژوئن (یازدهم خرداد) همزمان با روز جهانی کودک، بر لزوم توجه بیشتر به حقوق کودکان تاکید کرده و تضمین حق دسترسی آنها به آموزش را به سیاست‌گذاران جهان، یادآور می‌شود. با این حال در این روز جهانی و در میان توجه به حقوق کودکان، بعضا کودکان دارای معلولیت به فراموشی سپرده می‌شوند. سهم آنها از کودکی‌شان، از نیاز به فراگیری مهارت‌های فردی و اجتماعی و همین‌طور حق برخورداری از فرصت‌های برابر آموزشی، در سایه معلولیت آنها رنگ می‌بازد.
فقر فضاهای بازی شهری و عدم مناسب‌سازی این مکان‌ها برای کودکان دارای معلولیت در ایران آن‌قدر وسیع است که گاهی حضور معدود این کودکان در پارک‌ها و فضاهای بازی جلب توجه کرده و نگاه‌های سنگین سایر افراد را به همراه دارد.
در سال ۱۳۹۶، شورای شهر تهران طرح مناسب‌سازی پارک‌ها و تجهیزات وسایل ورزشی برای افراد دارای معلولیت را تصویب کرد؛ از مناسب‌سازی فضای تردد گرفته تا تجهیزات بهداشتی (توالت و آب‌خوری) و وسایل بازی و ورزشی در پارک‌ها. از آن زمان تا به امروز کمتر از پنج درصد پارک‌های پایتخت به تجهیزات بهداشتی و بازی و ورزش دسترس‌پذیر و مناسب‌سازی شده مجهز شده است. هر چه از پایتخت دورتر شویم، محرومیت در زمینه مناسب‌سازی فضاهای عمومی، بیشتر نیز می‌شود.
ایران از سال ۱۳۸۷ به کنوانسیون بین‌المللی حقوق افراد دارای معلولیت پیوست تا علاوه بر حق آموزش، برای کودکان دارای معلولیت، شرایطی برابر با سایر کودکان فراهم کند. اما چند سال پس از آن با اجرای طرح «سنجش سلامت نوآموزان»، فرصت برابر دانش‌آموزان دارای معلولیت از حق آموزش در مدارس همگانی را مسدود ساخت. از آغاز اجرای این طرح تعداد کودکان دارای معلولیتی که در مدارس همگانی ثبت‌نام شدند کاهش یافت و اغلب آنها را راهی مدارس استثنایی کردند. آمارهای غیررسمی نشان می‌دهد که از هر ۱۰ کودک دارای معلولیت در کشور، تنها یک کودک به مدرسه عمومی رفته و اغلب آنها به مدارس استثنایی می‌روند. بماند که همان کودکان دارای معلولیت ثبت‌نام شده در مدارس عمومی نیز با مشکلات گسترده‌ای ناشی از عدم مناسب‌سازی فضا در مدارس روبرو هستند.
طرح سنجش سلامت نوآموزان عملا به تحمیل انزوای بیشتر کودکان دارای معلولیت از جامعه، دامن زد. اما جداسازی و در واقع ایزوله‌سازی فضاهای آموزشی برای کودکان دارای معلولیت به همینجا محدود نشده و حالا چند سالی‌ست که این کودکان از پذیرش در مهدهای کودک (به ویژه مهدهای کودک خصوصی) نیز محروم شده‌اند. در حالی که هیچ قانونی برای نپذیرفتن کودکان دارای معلولیت در مهدهای کودک وجود ندارد، از سال ۱۳۹۸ به مرور بسیاری از مهدها با عناوینی همچون تاثیر منفی حضور کودکان دارای معلولیت برای سایر کودکان، درب کودکستان‌ها را به روی آنها بستند. اما همه این محرومیت‌های تحمیلی در زمینه آموزش، برای کودکان دارای معلولیتی است که خانواده‌هایشان از توانایی اقتصادی برای تامین نیازهای آموزشی آنها برخوردارند. براساس برآوردهای صورت گرفته، فقر و معلولیت دو عامل اصلی بازماندن کودکان از تحصیل در کشور است. کاهش قدرت اقتصادی خانواده‌ها هر سال کودکان دارای معلولیت بیشتری را از تحصیل محروم می‌سازد.
سالانه در ایران ۳۰ تا ۴۰ هزار کودک معلول متولد می‌شوند که نارسایی‌های موجود در حوزه ارائه خدمات مربوط به مهارت‌های فردی و اجتماعی، آموزش و مشارکت اجتماعی به آنها، بخش قابل توجهی از این کودکان را از حقوق شهروندی خود بازداشته و آنها را به کنج خانه و انزوای بیشتر سوق می‌دهد.
روز جهانی کودک، فرصتی‌ست تا بار دیگر نسبت به محرومیت‌های تحمیل شده به کودکان دارای معلولیت در کشور توجه شود؛ کودکانی که حق تجربه‌های مشترک کودکی در کنار سایر همسالان خود در حوزه‌های آموزشی، فرهنگی، ورزشی و تفریحی برایشان محدود و محدودتر می‌شود.
توسط مدرسه پرتو