چشم‌انداز جمعیتی جهان شاهد یک واقعیت قابل توجه و بی‌سابقه است. یک تغییر جهانی به سمت مدل جمعیتی که به طور فزآینده‌ای سالخورده می‌شوند. آخرین سرشماری رسمی ایران به سال ۱۳۹۵ برمی‌گردد. براساس آمارهای اعلامی، جمعیت سالمندی ایران در سال ۱۳۵۵ حدود ۵ درصد بوده است و در سال ۱۳۹۸ این جمعیت به ۱۰ درصد رسیده است. به عبارتی دیگر دو برابر شدن جمعیت سالمندی در کشور ۴۳ سال زمان برده است. این درحالیست که براساس اعلام مسئولان این حوزه و در شرایط منحصر به فرد جهانی، تنها طی ۲۳ سال؛ یعنی از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۲۱ جمعیت سالمندی از ۱۰ به ۲۰ درصد می‌رسد.
معلولیت بخش جدایی‌ناپذیری از سالمندی است. کاهش قوای حرکتی در میان سالخوردگان بسیار رایج است. مفهوم معلولیت رابطه‌ای پیچیده‌تر با «پیری زودرس» هم دارد. پیامد بسیاری از بیماری‌ها می‌تواند موجب پیری زودرس شود.
در این راستا چگونگی رفتار با فرد سالمند و حمایت از وي در میان جوامع، فرهنگ‌ها و افراد مختلف، متفاوت است. افزایش چربی بدن، کاهش توده و استحکام استخوان با افزایش خطر شکستگی، تغییرات آرتروز در مفاصل، کاهش حجم خون، کاهش عملکرد کلیه، اختلال در مکانیسم تشنگی که باعث افزایش حساسیت به کم آبی می‌شود. در کنار این‌ها بیماری‌های روانی همچون افسردگی در میان سالخوردگان وجود دارد. بررسی وضعیت طرد اجتماعی سالمندان ضرورت دارد چرا که سالمندان با توجه به رویدادهایی مانند پایان اشتغال و بازنشستگی، احساس تنهایی، طرد شدگی و همچنین فشار ناشی از صنعتی شدن جوامع تحت فشار هستند.
کاهش عملکرد مرتبط با سن در میان افراد دارای معلولیت یک مشکل مزمن و پیچیده است که مدیریت آن چالش برانگیز است. در حالت ایده‌آل، عوامل برگشت‌پذیر را می‌توان در اسرع وقت شناسایی و به‌درستی به آن پرداخت. با این حال، پیچیدگی افزایش سن با معلولیت، دریافت مراقبت‌های پزشکی مناسب را برای بازماندگان طولانی‌مدت دارای معلولیت دشوار می‌سازد. در عین حال تفاوت هست بین فرد دارای معلولیتی که سالمند می‌شود و فردی که بر اساس افزایش سن دارای معلولیت می‌شود. در ادامه مواردی می‌پردازیم که در تعامل با افراد مسن حائز اهمیت است و در نشان دادن توجه به آنها می‌تواند راهگشا باشد:
صبور باشید
در ارتباط با سالمندان بی برو برگرد لازم است صبور باشیم. سالخوردگان ممکن است با سرعتی متفاوت از شما حرکت کنند و یا صحبت کنند به این نکات توجه کنید و با عجله با آنها برخورد نکنید. تمرکز موضوعی برای افراد سالمند امری پیچیده است، از پرسیدن سوال‌های پشت سر از هم خودداری کنید. برای برقراری یک ارتباط انسانی باورپذیر با سالمندان به دقت به آنها گوش کنید. دقت کافی به لحن صدا، حالات چهره و زبان بدن می‌تواند به درک بیشتر کمک کند. این دقت‌نظر را در زمان صحبت‌کردن خودتان هم داشته باشید، برخی سالمندان ممکن است نتوانند صحبت‌های شما را دنبال کنند. با توجه به موقعیت، شمرده، واضح و رسا صحبت کنید و اگر لازم دیدید حرف‌هایتان را تکرار کنید.
سوال بپرسید
پرسیدن سوال از سالمندان یکی از موثرترین راه‌های ارتباط با آنهاست. در مورد خواسته‌ها یا نیازهای آنها همواره با پیش‌فرض اقدام نکنید. ضروریست تا جایی که ممکن است سالمندان احساس استقلال کنند. متاسفانه یکی از دلایلی که سالمندان استقلال خود را از دست می‌دهند ناصبوری اطرافیان و تصمیم‌گیری برای آنهاست. به عنوان مثال، به جای اینکه به سالمندان بگویید چه چیزی برای ناهار می‌خورند، از آنها بپرسید که نظرشان برای ناهار چیست؟ اگر در فکر کردن به گزینه ها برایشان سخت است، دو یا سه انتخاب به آنها بدهید. صرف نظر از سن، همه می خواهند احساس کنند که شنیده می‌شوند.
بحثی را شروع نکنید که منجر به انزوای سالمندان می‌شود
تفاوت نسل‌ها و تفاوت نگاه به زندگی امریست که بشر همواره با آن رو در رو بوده است. این امکان وجود دارد که سالمندان نظرات سیاسی و اجتماعی متفاوتی نسبت به شما داشته باشند اگر در بحث با آنها اختلاف‌نظر دارید باید حواستان باشد که احساس تنهایی و انزوا را در آنها برنیانگیزد. اگر در مورد یک تصمیم مهم اختلاف‌نظر دارید، سعی کنید مصالحه کنید. شاید پیدا کردن حد وسط دشوار باشد، اما به سالمندان اجازه دهید بداند که آن ها را می شنوید و به نظرات آنها اهمیت می‌دهید. مراقب لحن صدا، انتخاب کلمات و حالات چهره خود باشید.