روز ۱۲ آذر، سوم دسامبر، روز جهانی افراد دارای معلولیت است. در روزهای آینده، هر روز به معرفی یکی از سازمان‌ها و کمپین‌هایی در جهان می‌پردازیم که در زمینه حقوق افراد دارای معلولیت، فعالیت‌های موثر و گسترده‌ای را انجام میدهند. روز افراد دارای معلولیت از سال ۱۹۹۲ توسط سازمان ملل متحد با هدف آگاهی‌بخشی، افزایش مشارکت، دستیابی به حقوق برابر و رفع هرگونه تبعیض علیه افراد دارای معلولیت نام‌‌گذاری شده است. هر سال، سازمان ملل برای تحقق اهداف تعریف شده، با طرح یک موضوع مشخص بر آن تاکید می‌کند. امسال از جامعه بین‌المللی خواسته شده است، برای نجات و دستیبابی به اهداف توسعه پایدار برای افراد دارای معلولیت متحد شوند. این اهداف مسیری جسورانه‌ای را به سوی آینده‌ای ترسیم می‌کند که در آن هیچ‌کس عقب نماند. پیشرفت‌های محدود که شامل افراد دارای معلولیت نمی‌شود بر زندگی بالغ بر ۱.۳ میلیارد فرد در سر تا سر جهان تاثیر می‌گذارد. براساس آمارهای سازمان ملل متحد، افراد دارای معلولیت ذهنی، هفت برابر بیشتر از دیگران مورد تعرض و خشونت‌های جنسی، جنسیتی قرار می‌گیرند از این میان تعداد زنان دارای معلولیت تقریبا دو برابر بیشتر از مردان دارای معلولیت اعلام شده است.
۱. شبکه «فراگیری جهانی»
درباره این شبکه:
- شبکه «فراگیری جهانی» از افراد دارای معلولیت‌های ذهنی و خانواده‌های آنها، تشکیل شده است. این افراد، حامی حقوق و فراگیری اجتماعی افراد دارای معلولیت‌های ذهنی در سرتاسر جهان هستند.
- این شبکه در ابتدا، در سال ۱۹۶۰ به عنوان یک انجمن اروپایی بنیان‌گذاری شد.
- شبکه «فراگیری جهانی»، نماینده بیش از ۲۰۰ فدراسیون عضو در ۱۱۵ کشور است.
- خانواده‌ها و ترویج‌گران، قلب این شبکه هستند.
- با هدف به اشتراک‌گذاری دانش، بین افراد و سازمان‌های سرتاسر جهان ارتباط برقرار می‌کنند.
- منعکس‌کننده دیدگاه‌های اعضای خود در سازمان ملل متحد هستند.
- امکانات پشتیبانی و ظرفیت‌سازی اعضای خود در سراسر جهان را فراهم می‌کنند.
شرایط عضویت:
- سازمان‌ها و افراد امکان عضویت را دارند.
- اعضا باید حامی چشم‌انداز فراگیری اجتماعی بین‌المللی و موافق محتوای بیانیه «وحدت» این شبکه باشند.
- اعضا باید هزینه عضویت را پرداخت کنند.
- افراد در این شبکه می‌توانند فرصت‌هایی را برای تأثیرگذاری بر سیاست‌های جهانی و بیان نگرانی‌های افراد دارای معلولیت‌های ذهنی در کشور خود، فراهم کنند.
- از امکان ارتباط با سازمان‌ها در سرتاسر جهان و شرکت در وبینارها و برنامه‌های آنها برخوردار شوند.
نمونه فعالیت: ارائه ابزار و روش‌های کارآمد برای محیط‌های کار فراگیر
- مبنای ارائه این ابزارها، پاسخ به پرسش‌های کارفرمایان و توصیه‌های افراد دارای معلولیت‌های ذهنی است.
- به کارفرمایان نشان میدهند چگونه محیط کار خود را برای افراد دارای معلولیت‌های ذهنی مناسب‌سازی کنند.
- راهنمایی‌هایی برای اقداماتی چون استخدام دسترس‌پذیر، ارتباط در محل کار، خط‌مشی‌های سازمانی و موارد دیگر ارائه میدهند.
- الگوها و منابع مفیدی را برای کارفرمایان جهت به‌کارگیری در محل کار خود تهیه می‌کنند.
نمونه فعالیت: چگونگی ارتباط برقرارکردن و حامی‌گیری
- این شبکه دستورالعمل‌های حهانی را برای مشارکت فراگیر، ارائه می‌دهد.
- به دیگر سازمان‌ها کمک می‌کند تا مفهوم مشارکت فراگیر را درک کنند.
- با ارائه توصیه‌هایی گام به گام برای سازمان‌ها، درباره مساله دربرگیری سیاست‌های افراد دارای معلولیت ذهنی، اطمینان حاصل می کنند.
- از بیش از ۱۵۰۰ نفر از افراد دارای معلولیت ذهنی و خانواده‌هایشان از تقریبا ۱۰۰ کشور در تهیه و نگارش فعالیت‌ها، همفکری می‌گیرند.
- خود-حمایت‌گران در فرآیند توسعه این دستورالعمل‌ها شرکت کرده و آنها را راهنمایی می‌کنند.
۲. فدراسیون جهانی ناشنوایان (WFD)
درباره این سازمان:
- فدراسیون جهانی ناشنوایان، یکی از قدیمی‌ترین سازمان‌های بین‌المللی افراد دارای معلولیت در جهان است.
- این فدراسیون در سال ۱۹۵۱ در رم، ایتالیا تأسیس شد.
- دلیل برپایی این فدراسیون، تاثیر موانع متعدد برای دسترسی به حقوق برابر افراد ناشنوا در سراسر جهان است.
- فدراسیون جهانی ناشنوایان، نقش مهمی را در حمایت‌گری و توسعه کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت (CRPD)سازمان ملل ایفا کرده است.
- هر چهار سال یک بار کنگره جهانی برگزار می‌کند و به طور سالانه هفته جهانی افراد ناشنوا را سازمان‌دهی می‌کند.
- پشتیبان اعضای فدراسیون در فعالیت‌های حمایت‌گری و ارائه آموزش است.
- یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های آنها، ترویج پذیرش و استفاده از زبان اشاره است.
شرایط عضویت:
- سازمان‌ها و افراد می‌توانند در این فدراسیون عضو شوند.
- به اعضای فدراسیون، تخفیف‌هایی برای شرکت در رویدادها و کارگاره‌های آموزشی آنلاین، حق مشارکت در فعالیت‌ها و گواهینامه عضویت تعلق می‌گیرد.
نمونه فعالیت: آگاهی‌بخشی در رابطه با لزوم دسترسی به زبان‌های اشاره ملی
- زبان‌های اشاره ملی نقش حیاتی در تضمین سلامت روانی، جسمی، و اجتماعی افراد ناشنوا دارند.
- محرومیت از دسترسی زبان اشاره ملی، افراد ناشنوا در جامعه را منزوی می‌کند.
- الویت کاشت حلزون و درمان گفتاری، بی‌توجهی به لزوم فراگیری دامنه ارتباطات و دسترسی به منابع افراد ناشنوا را رقم می‌زند.
- با دسترسی به زبان های اشاره ملی از دوران کودکی به بعد، افراد ناشنوا زبانی متناسب با سن خود خواهند داشت.
۳. شبکه جهانی کاربران روان‌پزشکی
درباره شبکه:
- این شبکه متشکل از انجمن جهانی افراد دارای معلولیت‌های سلامت روان است.
- تنها شبکه جهانی مستقل مردمی که توسط خود افراد دارای معلولیت‌های سلامت روان اداره و مدیریت می‌شود.
- در حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت‌های سلامت روان، در سطح بین‌المللی فعالیت می‌کنند.
- دارای مقام مشورتی در سازمان ملل متحد هستند و در مذاکرات اولیه برای توسعه کنوانسیون بین‌المللی حقوق افراد دارای معلولیت CRPD دست اندرکار بودند.
عضویت:
- دو نوع عضویت وابسته و کامل تعریف شده است.
- افراد و سازمان‌ها می‌توانند برای عضویت وابسته درخواست دهند.
- اعضای وابسته، امتیاز اشتراک انتشارات سازمان را در مجامع عمومی و نامزدی افراد برای انتخابات هیئت مدیره دارند.
- عضویت کامل برای سازمان‌های ملی با مدیریت مردمی و قانونی با اهداف و مقاصد سازگار با اهداف این شبکه جهانی باز است.
- اعضای کامل به همان امتیازات اعضای وابسته دسترسی دارند و همچنین انتخاب نمایندگان رأی‌دهنده برای مجمع عمومی.
- هزینه عضویت وابسته، سالانه ۱۰ دلار آمریکاست اما اعضا می‌توانند برای کاهش یا بخشودگی هزینه‌ها درخواست دهند.
نمونه فعالیت: تهیه گزارش وضعیت افراد دارای معلولیت سلامت روان
- موضوع گزارش، دلایل توسعه این شبکه است. دلایلی از جمله برچسب‌زنی، تبعیض و نقض حقوق افراد دارای معلولیت‌های سلامت روان.
- در این گزارش، ارزش‌های اصلی مانند توانمندسازی، خودمختاری، حمایت متقابل، کرامت، استقلال و دیگر موارد مورد بررسی قرار می‌گیرند.
- مرام‌نامه این شبکه، به طور عمیق اصولی را که این شبکه جهانی به آن پای‌بند است شرح می‌دهد، از جمله حق رد درمان توسط فرد، حقوق قانونی و سیاسی کامل، مشارکت کامل در برنامه‌های درمانی و خودمختاری در بیمارستان‌ها یا محیط‌های بهداشت روانی و موارد دیگر.
۴. اتحادیه جهانی نابینایان
درباره اتحادیه:
- این اتحادیه در سال ۱۹۸۴، از طریق ادغام فدراسیون بین‌المللی نابینایان و شورای جهانی رفاه نابینایان شکل گرفت.
- بیش از ۱۹۰ کشور در این اتحادیه عضویت دارند.
- چشم‌انداز بلندمدت آن «خلق دنیایی است که در آن ما به عنوان افراد نابینا یا کم‌بینا، می‌توانیم به طور کامل در هر جنبه‌ای از زندگی که انتخاب می‌کنیم، مشارکت نماییم»
- از حقوق و منافع افراد نابینا و کم‌بینا در سطوح محلی، ملی و بین‌المللی حمایت می‌کنند.
- همکاری میان اعضا را تسهیل کرده و آموزش‌های ظرفیت‌سازی ارائه میدهند.
- حامی اشتغال برای جامعه نابینایان هستند.
- به ترویج استفاده ازخط بریل می‌پردازند.
عضویت:
- سازمان‌ها می‌توانند برای عضویت در WBU با پرداخت هزینه‌ای که بر اساس سطح درآمد کشورشان تعیین می‌شود، درخواست دهند.
- اعضا می‌توانند در رویدادهای منطقه‌ای و بین‌المللی مانند مجامع عمومی شرکت کنند.
- اعضا، مطالب منتشره و اخبار اختصاصی را دریافت می‌کنند.
- به شبکه وسیعی از سازمان‌های مشغول در زمینه اختلالات بینایی و نابینایی دسترسی دارند.
- ابزارها، منابع و برنامه‌های آموزشی برای حمایت از تلاش‌های ترویج‌گری و توسعه سازمانی خود را در اختیار دارند.
- می‌توانند در اقدامات حمایت‌گرانه که توسط WBU در سطوح بین‌المللی و منطقه‌ای انجام می‌شود، سهیم باشند.
نمونه فعالیت: کمک‌هزینه
- اتحادیه، نابینایان مروج خواندن و نوشتن خط بریل، آموزش مادام العمر و زندگی مستقل برای افراد نابینا و کم‌بینا در کشورهای در حال توسعه است.
- همسو با ماده ۲۴ کنوانسیون بین‌المللی حقوق افراد دارای معلولیت که خواستار آموزش فراگیر در تمام سطوح برای اطمینان از عدم حذف افراد دارای معلولیت از سیستم آموزش عمومی بر اساس معلولیت است.
- در حال حاضر چهار کمک‌هزینه مالی را ارائه میدهند.
۵. اتحادیه بین‌المللی افراد دارای معلولیت
درباره اتحادیه:
- در سال ۱۹۹۹ به عنوان شبکه‌ای از سازمان‌های جهانی و از سال ۲۰۰۷، سازمان‌های منطقه‌ای افراد دارای معلولیت و خانواده‌های آنها تأسیس شد.
- در ایجاد اتاق ائتلاف بین‌المللی معلولیت، شبکه‌ای از سازمان‌های جهانی، منطقه‌ای و ملی که در مذاکرات کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان ملل نقش کلیدی داشت، مؤثر بوده است.
- هدف این اتحادیه، ترویج اجرای مؤثر و کامل کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان ملل در سراسر جهان، همچنین رعایت آن در سیستم سازمان ملل است.
- حامی اجرای اهداف توسعه پایدار است.
- از طریق آموزش و توزیع منابع و اطلاعات، سازمان‌های افراد دارای معلولیت را در سطوح ملی و منطقه‌ای پشتیبانی می‌کند.
نمونه فعالیت: راهنمای جامع برای افراد دارای معلولیت در مورد سند ۲۰۳۰
- اعضا در فرآیند شکل‌گیری دستور کار سند ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار فعال بوده‌اند.
- این متن راهنما اطلاعاتی در مورد اهداف توسعه پایدار و چگونگی ارتباط آنها با کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان ملل ارائه می‌دهد.
- امکانات ورود افراد دارای معلولیت را برای تأثیرگذاری و مشارکت در اجرا، پیگیری و بازبینی اهداف توسعه پایدار بررسی می‌کند.
نمونه فعالیت: برگزاری وبینارهایی درباره سیستم و فرآیندهای سازمان ملل
- مجموعه‌ای از ۵ وبینار ضبط شده آموزشی درباره سازمان ملل، کشورهای عضو، آژانس‌های سازمان ملل، اهداف توسعه پایدار و فرآیندهای مرتبط را تهیه کرده‌اند.
- وبینار ۱: سیستم سازمان ملل در نیویورک.
- وبینار ۲: سیستم سازمان ملل در ژنو.
- وبینار ۳: جلسه توجیهی در مورد اهداف توسعه پایدار و کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت برای جوانان در سراسر جهان.
- وبینار ۴: درخواست برای مقام مشورت با شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل.
- وبینار ۵: مشارکت در مباحث توسعه پایدار و فرآیندهای بازبینی تجارب ملت‌ها.
برای آشنایی بیشتر با این اتحادیه‌های افراد دارای معلولیت به وبسایت آنها مراجعه کنید: